Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Ονομάζεται Μεγάλη, όχι διότι έχει περισσότερες ημέρες ή ώρες, αλλά διότι μεγάλα, σημαντικά, πολυσήμαντα και Άγια είναι τα γεγονότα πού εορτάζουμε και διότι απερίγραπτες υπήρξαν οι ωφέλειες τις οποίες λαμβάνουμε από αυτή την εβδομάδα όπως το ότι καταργήθηκε ο θάνατος και η εξουσία του Διαβόλου και έγινε η συμφιλίωση του Θεού με τους ανθρώπους.
Οι ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι πρωινές, δηλ. είναι ο Όρθρος κάθε ημέρας. Για να μπορεί όμως ο λαός να τις παρακολουθήσει, «κατ' οικονομίαν», δηλαδή κατά παράβαση του κανόνα-εκείνου δηλαδή, που πρέπει να γίνει κανονικά, αυτές ψάλλονται το απόγευμα της προηγουμένης. Δηλαδή το απόγευμα της Κυριακής των Βαΐων ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας, το απόγευμα της Μεγάλης Δευτέρας, ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Τρίτης κ.ο.κ. (το πρωί ψάλλονται οι Ώρες και ο Εσπερινός της επομένης).
Κυριακή των Βαΐων
Μετά την ανάσταση του Λαζάρου, τον οποίο ανέστησε ο Χριστός αν και ήταν επί τέσσερις μέρες νεκρός και θαμένος στον τάφο του, ο Χριστός απομακρύνθηκε πάλι στον Ιορδάνη ποταμό, για να μην τον συλλάβουν οι Αρχιερείς πού σχεδίαζαν το θάνατο του.
Έξι ημέρες πριν από το Εβραϊκό Πάσχα, επέστρεψε στη Βηθανία, οπού στο γεύμα που προσέφερε η οικογένεια του Λαζάρου, η αδελφή του Λαζάρου η Μαρία άλειψε τα πόδια του Ιησού με μύρο και την επομένη (Κυριακή των Βαΐων) ο Κύριος εισήλθε στα Ιεροσόλυμα καθήμενος «επί πώλου όνου», πάνω δηλαδή, σ΄ ένα μικρό γαϊδουράκι.
Τότε ο λαός έστρωνε στη γη βάϊα (όπως έκαναν στους θριαμβευτές των μαχών), επειδή Τον θεωρούσαν επίγειο βασιλιά (που θα τους ελευθέρωνε από το Ρωμαϊκό ζυγό όπου ήταν σκλαβωμένοι) και Τον υποδέχθηκαν όλοι με την κραυγή: «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο Βασιλεύς του Ισραήλ». Από την υποδοχή αυτή σείστηκε και χάρηκε όλη η Σιών, δηλαδή, τα Ιεροσόλυμα, ενώ σήμερα χαίρεται και γιορτάζει η νέα Σιών, ο νέος Ισραήλ δηλαδή όλοι εμείς οι Χριστιανοί, γιατί έρχεται ο Κύριος νικητής του θανάτου προδηλώνοντας-φανερώνοντας τη δική Του και τη δική μας ανάσταση.
Στους Ιερούς Ναούς μοιράζονται στο λαό βάγιες, δάφνες, κλαδιά φοινίκων ή σταυροί φτιαγμένοι από κλαδιά φοινίκων ή αν δεν υπάρχουν όλα αυτά, κλαδιά ελιάς.
Τα βάϊα, σήμαιναν τη νίκη του Χριστού κατά του διαβόλου και του θανάτου. Το «Ωσαννά» ερμηνεύεται «Σε παρακαλώ σώσε με» και το πουλάρι της όνου, ένα μικρό δηλαδή γαιδουράκι, ζώο αδάμαστο και ακάθαρτο, κατά το Μωσαϊκό Νόμο, με το κάθισμα του Χριστού σ' αυτό, σήμαινε την πρώην ακαθαρσία, την βαρβαρότητα και αγριότητα των εθνών και την αποδοχή και την υποταγή τους μετά από όλα αυτά στον Ευαγγελικό Νόμο, στο Νόμο του Χριστού.
ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ
(Θεία Λειτουργία Κυριακής των Βαΐων Εσπέρα=Απόγευμα)
Τη
ν ημέρα αυτή επιτελούμε την ανάμνηση δύο γεγονότων.
Πρώτον, του ενάρετου δηλαδή, του πάρα πολύ καλού(=πάγκαλου) Ιωσήφ (γιού του Ιακώβ και δισέγγονου του Αβραάμ), ο οποίος είναι τύπος του Χριστού, προεικονίζει δηλαδή τον Χριστό πριν την έλευση του Χριστού στον κόσμο διότι και οι δύο, δηλαδή και ο Ιωσήφ και ο Χριστός, φθονήθηκαν, πωλήθηκαν, καταβιβάστηκαν σε λάκκο - τάφο, βασανίστηκαν, δοξάσθηκαν (ως πρωθυπουργός του Φαραώ στην Αίγυπτο ο Ιωσήφ - ως Αναστάς ο Κύριος) και έθρεψαν το λαό (με το φυλαγμένο σιτάρι στις αποθήκες που έχτισε ο Ιωσήφ στην Αίγυπτο - με τον Άρτο της ζωής, το Πανάγιο Σώμα Του ο Κύριος όλους τους ανθρώπους).
Δεύτερον, της ακάρπου συκής, θυμόμαστε δηλαδή, την συκιά την άκαρπη, αυτή η οποία δεν έκανε καρπούς, την οποία καταράστηκε ο Κύριος, για να δείξει το τέλος της πνευματικά άκαρπης εβραϊκής Συναγωγής, του εβραϊκού ιερατείου δηλαδή και της πίστης αυτών αλλά και τη μοίρα όλων αυτών πού δεν παρουσιάζουν πνευματικούς καρπούς.
Η υμνολογία της ημέρας μας προτρέπει σε αγώνες για την απόκτηση αρετών.
Επειδή το πρώτο τροπάριο πού ψάλλεται την ημέρα αυτή και επαναλαμβάνεται τις δυο επόμενες ημέρες είναι το κατανυκτικότατο: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός...», εμπνευσμένο από την παραβολή των δέκα Παρθένων, γι' αυτό οι Ακολουθίες της Μεγ. Δευτέρας, Τρίτης και Τετάρτης λέγονται «Ακολουθίες του Νυμφίου».
Τσαγκάρης Παναγιώτης (Θεολόγος)
