Body mapping: απομακρύνοντας τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα
Το body mapping (χαρτογράφηση σώματος) είναι μια τεχνική που στόχο έχει την αποδοχή της διαφορετικότητας κάθε είδους από τους μαθητές στο πλαίσιο του σχολείου και της τάξης έτσι ώστε να προληφθούν ενδεχόμενα περιστατικά ενδοσχολικής βίας (bullying). Πρόκειται για μια από τις τεχνικές για τις οποίες επιμορφώθηκαν δύο εκπαιδευτικοί του σχολείου μας κατά την παρακολούθηση του σεμιναρίου «Embracing Diversity, Preventing Bullying and Violence» που παρακολούθησαν στο Στρασβούργο τον Οκτώβριο του 2024, στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+.
Για την εφαρμογή αυτής της τεχνικής μοιράζεται σε όλους τους μαθητές μια τάξης από ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί ή χαρτόνι μήκους κατά μέσο όρο 1,70μ., πάνω στο οποίο ο κάθε μαθητής ξαπλώνει όπως επιθυμεί και με τη βοήθεια κάποιου συμμαθητή του, σχεδιάζει αδρά το περίγραμμα του σώματός του.
Στη συνέχεια, πάνω στο σχέδιο του σώματός του, ο κάθε μαθητής σχεδιάζει, γράφει, ζωγραφίζει, χρωματίζει, κολλάει εικόνες, γράφει λογότυπα ή ακόμα και κείμενα σε σχέση με στοιχεία του εαυτού του που θα ήθελε να παρουσιάσει στους υπόλοιπους. Τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να αφορούν στην προσωπική του διαδρομή, στο παρελθόν του, στο μέλλον του, στην κουλτούρα του, στην οικογένειά του, στα μέρη που έχει επισκεφτεί, στα προσωπικά του ενδιαφέροντα, στις σκέψεις του, στα πιστεύω του και γενικά σε ό,τι θα ήθελε να κάνει «ορατό» στους άλλους αντλώντας από το «αόρατο» κομμάτι του εαυτού του.
Όταν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, τα σχέδια εκτίθενται και ο εκπαιδευτικός ή/και οι υπόλοιποι μαθητές ρωτάνε τον κάθε μαθητή τι σημαίνουν αυτά που έχει επιλέξει να τοποθετήσει στο σχέδιο του σώματός του. Με αυτό τον τρόπο ο τελευταίος μπαίνει στη διαδικασία να αφηγηθεί ιστορίες από τη ζωή του και να αναφερθεί σε κομμάτια της προσωπικότητάς του που οι υπόλοιποι μαθητές αγνοούν.
Προαιρετικά, στο τέλος, αυτά τα σχέδια μπορούν να εκτεθούν στην αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου και να προσκληθούν οι γονείς των μαθητών να τα δουν. Στην περίπτωση αυτή, κάθε μαθητής εξηγεί αυτά που υπάρχουν στο σχέδιο ενός άλλου τυχαίου συμμαθητή του και οι γονείς προσπαθούν να μαντέψουν ποιο σχέδιο είναι του δικού τους παιδιού.
Η τεχνική αυτή έχει πολλά πλεονεκτήματα και θεωρείται πολύ αποτελεσματική. Κατ’αρχάς, αποτελεί έναν θαυμάσιο τρόπο να ανοιχτούν οι μαθητές προς τους συμμαθητές τους και να εκφράσουν σκέψεις και συναισθήματα που συνήθως δυσκολεύονται να εκφράσουν διαφορετικά. Η έρευνα έχει δείξει ότι τα παιδιά αυτών των ηλικιών, παρόλο που δεν γίνεται πάντα άμεσα και εύκολα αντιληπτό, δυσκολεύονται να μιλήσουν για τον εαυτό τους και να εκφραστούν μέσω του διαύλου της λεκτικής επικοινωνίας. Τους είναι όμως πολύ πιο εύκολο να το κάνουν αυτό μέσα από εικόνες και σχέδια, τα οποία μπορούν στη συνέχεια να αποτελέσουν αφετηρία και για την προφορική έκφρασή τους. Το ότι δε βασίζεται στο γραπτό λόγο, που είναι αποτρεπτικός για πολλούς από αυτούς, τους βοηθάει να συμμετέχουν ισότιμα και με προθυμία, ανεξάρτητα από τις μαθησιακές τους δεξιότητες, ακόμα και αυτούς που ανήκουν στο Φάσμα του Αυτισμού, για τους οποίους η λεκτική επικοινωνία μπορεί να είναι ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο.
Ταυτόχρονα, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τους υπόλοιπους συμμαθητές τους πέρα από προκαταλήψεις και στερεότυπα. Ανακαλύπτουν ομοιότητες και κοινά στοιχεία μαζί τους, ενδιαφέροντες όψεις της προσωπικότητάς τους, αποκτούν οικειότητα μαζί τους και έτσι αμβλύνονται οι συγκρούσεις που προκύπτουν από την άγνοια και το φόβο για το ξένο και το διαφορετικό.
Επίσης, είναι μια τεχνική που μπορεί να εφαρμοστεί οποτεδήποτε μέσα στη σχολική χρονιά, είτε με την έναρξή της είτε κατά τη διάρκειά της.
https://www.migrationhealth.ca/sites/default/files/Body-map_storytelling_as_reseach_HQ.pdf
